Powstańcza kapliczka przy ul. Łęczyckiej

Przy ulicy Łęczyckiej w Kutnie  znajduje się kapliczka upamiętniająca poległych powstańców styczniowych, której wieloletnim opiekunem był śp. ks. Jan Sposób, honorowy obywatel miasta Kutna. Na ścianach kapliczki wmurowane są dwie tabliczki pamiątkowe z nazwiskami Feliksa Woźniaka i Rocha Terebińskiego.
Budowniczym pierwotnej kapliczki w II połowie XIX w. był Wojciech Andrysiewicz, mieszkający we wsi Dudki (dziś ul. Łęczycka za kapliczką), który przywiózł obraz Matki Bożej z Częstochowy i umieścił w kapliczce. Wsparcia finansowego przy budowie udzielił ówczesny właściciel dóbr kutnowskich rejent Stanisław Zawadzki. W 1929 roku Adam Zawadzki (syn Stanisława) wydzielił wokół kapliczki mały plac i przekazał parafii kutnowskiej, jako darowiznę. W czasie II wojny światowej Niemcy zburzyli kapliczkę, Okolicznym mieszkańcom udało się jedynie zachować obraz Matki Bożej. W 1946 roku Henryk Andrysiewicz (wraz z rodziną) odbudował kapliczkę na dawnych fundamentach, w której ponownie umieszczono ocalały obraz, a plac wokół budowli został ogrodzony. W 1988 roku teren, na którym znajdujesię kapliczka został przyłączony do parafii p.w. św. Michała Archanioła w Woźniakowie. W latach 1994-1996 z inicjatywy ks. Jana Sposoba kapliczka została rozbudowana.
Według ustnych przekazów, w miejscu gdzie wybudowano kapliczką „…w lipcu 1863 r. niewielkie oddziały powstańców (krakusów) walczyły z przeważającymi siłami Rosji carskiej o wolność. Pod jedną sosną pochowano dwóch bohatersko poległych powstańców…”. Na opublikowanych listach poległych w powstaniu styczniowym nie ma nazwisk kutnowskich krakusów Rocha Terebińskiego i Feliksa Woźniaka. Pochówki powstańców często odbywały się bez żadnej dokumentacji. Tabliczki wmurowane w ścianę kapliczki nie posiadają również żadnych znaków epitafijnych. Z dokumentacji fotograficznej wynika, że pierwotnie były umieszczone na chodniku przed kapliczką. Prawdopodobnie, zarówno Roch Terebiński, jak i Feliks Woźniak byli donatorami budowy obiektu, być może również walczyli w szeregach powstańczych krakusów.
Roch Terebiński urodził się w rodzinie włościańskiej w Łąkoszynie w 1817 roku. Początkowo pracował jako pomocnik rolny początkowo w Łąkoszynie i Nagodowie, a następnie przeniósł się do Borowca koło Raszewa i trudnił obróbką drewna jako tracz. Przed wybuchem powstania styczniowego prowadził karczmę w Raszewie. Być może jako karczmarz podjął współpracę z powstańcami. W 1869 roku był jednym jednym ze świadków na ślubie Wojciecha Andrysiewicza. W Dudkach mieszkał syn Rocha Józef, który był karczmarzem. Pod koniec życia Roch Terebiński osiadł we Florku i zajmował się dorywczo różnymi pracami w rolnictwie. Pielgrzymował do różnych miejsc świętych w Polsce, a z jego inicjatywy wybudowana została kaplica na cmentarzu parafialnym w Kutnie. Zmarł w 1892 roku w Walentynowie koło Kutna. Feliks Woźniak (drugi „kutnowski krakus”) urodził się w 1828 roku w rodzinie włościańskiej w Łaniętach. Przez wiele lat pełnił funkcję „strzelca dworskiego” przy dworze kutnowskim w Gierałtach. Do jego zadań należał nadzór nad lasami właściciela dóbr kutnowskich. Mieszkał w oficynie przy pałacu kutnowskim. Zmarł w 1875 roku.
Nie ma pewności czy kapliczka przy ulicy Łęczyckiej wybudowana została w miejscu zbiorowej mogiły powstańczej. Na mapie Kutna i okolic z II połowy XIX wieku przy trakcie łęczyckim wiodącym przez wieś Dudki, w pobliżu dzisiejszej kapliczki widoczny jest przydrożny krzyż, być może właśnie jako pamiątka po powstańczej potyczce. Trudno dziś także zweryfikować informację o odkryciu zbiorowej mogiły powstańczej w 1911 roku, podczas prac budowlanych przy kutnowskiej Słodowni (ul. Przemysłowa).

dr Jacek Saramonowicz

 

 

 

Oceń artykuł

Kliknij odpowiednie serduszko, aby ocenić (od najniższej oceny po lewej, do najwyższej - po prawej)!

Średnia ocena 5 / 5. Ilość głosów: 3

Bądź pierwszą osobą, która oceni