Grafika z serii “France Militaire” ilustruje wydarzenie, jakie miało miejsce na mało znanym teatrze działań wojennych w epoce napoleońskiej. Na obszarze dzisiejszej Słowenii, Chorwacji oraz Bośni i Hercegowiny rywalizowały od dawna Austria z Turcją, a na początku XIX w. terenem tym zainteresowała się Francja i Rosja. W 1807 r. doszło tam do starć Turków i Francuzów z Rosjanami.
13 czerwca 1807 r. nad rzeką Trebisznicą (obecnie w Bośni i Hercegowinie) doszło do bitwy, w której generał Lauray i Ali Aga rozgromili Rosjan. Rosjanie próbowali uciec przez wąską równinę na brzegach rzeki, ale kawaleria turecka rzuciła się na pokonanych i rozpoczęła rzeź. Francuzi powstrzymali masakrę ofiarując Turkom zapłatę 1 cekina (złote monety weneckie) za każdego żywego Rosjanina.
Na grafice widzimy żołnierza francuskiego, który osłania trzech Rosjan i powstrzymuje kawalerzystę tureckiego, chcącego ciąć szablą Rosjanina. W lewej ręce Francuza widać monetę.
Artysta zapewne mocno podkoloryzował wydarzenie. Wątpliwym jest aby żołnierze, a nawet oficerowie, na polu bitwy mieli przy sobie złote monety o równowartości dukata.
Na koniec warto wspomnieć, że rzeka będąca świadkiem bitwy, jest wyjątkowa . Jest to tzw. ponornica, czyli rzeka, która częściowo płynie podziemnymi naturalnymi tunelami. Trebisznica ma długość 187 km,z czego połowa znajduje się pod ziemią.
Kazimierz Śwircz
