Łysą Góra to niewielkie wzniesienie położone między ulicami Wilczą, Orlą i Warszawskim Przedmieściem. Dzisiaj w tym miejscu znajdują się ogródki działkowe, co widzimy na jednej z prezentowanych fotografii. To dzisiaj. Jednak ponad osiemdziesiąt lat temu, w 1939 r, dokonano tam ciekawego odkrycia. Natrafiono tam wówczas na popielnicowy grób ciałopalny. Niestety znaczna część cmentarzyska uległa zniszczeniu w czasie drugiej wojny. Było to miejsce wykopywania żwiru. Po zakończeniu działań wojennych profesor Konrad Jażdżewski i doktor Aleksander Gardawski z Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, w latach 1947 i 1948, przeprowadzili tam badania archeologiczne. Odkryto wówczas siedem grobów popielnicowych z okresu rzymskiego, czyli datowanych na schyłek II wieku naszej ery. Najciekawszym okazał się grób wojownika, który zawierał popielnicę barwy czarnej, o wyświecanej (błyszczącej) powierzchni i zdobioną ornamentem meandra. Meander jest to element dekoracyjny znany w starożytnej Grecji i Rzymie w formie poziomego pasa, złożony z powtarzających się układów linii załamanych wielokrotnie pod kątem prostym. W popielnicy tej znajdowały się przepalone kości ludzkie. Obok leżało naczynie typu terra sigillata, które prawdopodobnie stanowiło tzw. przystawkę grobową nóż, miecz intencjonalnie niszczony, umba żelazne tarcz, ostrogi, paciorki szklane i fibule. Warto przy okazji zwrócić na fakt, że ceramika terra sigillata była na terenie Cesarstwa Rzymskiego. W takiej sytuacji nie możemy wykluczyć tego, iż Równina Kutnowska mogła znajdować się na peryferiach tak zwanej nadbzurzańskiej odnogi szlaku bursztynowego. Zaś sama pradolina Ochni była obszarem bardzo atrakcyjnym osadniczo. W niezbyt dużej odległości znajdują się stanowisko na Józefowie i w Łąkoszynie O postępie prac i efektach wykopalisk informowała lokalna prasa. Wycinki z gazet w tamtych czasach gromadził niestrudzony badacz-amator lokalnej przeszłości ŚP Pan Stefan Pawlak. Te, które dotyczą omawianego stanowiska dzisiaj Państwu prezentujemy.
mgr Sylwia Stasiak
