Między Dreznem a Warszawą. Polacy na królewskim dworze Augusta II i Augusta III Wettynów

Unia personalna polsko-saska, rozpoczęta elekcją, a następnie koronacją Augusta II Mocnego w 1697 roku, wprowadzała dużą zmianę w dotychczasowych relacjach między królem a narodem politycznym, czyli szlachtą Rzeczypospolitej. Oznaczała nie tylko nowy etap w systemie sprawowania władzy, lecz także stała się dla Polaków i Saksończyków szansą na zetknięcie się z inną kulturą, życiem artystycznym i literackim także. Z tej możliwości mogli skorzystać przede wszystkim przedstawiciele polskich elit politycznych związanych z dynastią Wettynów. Miejscem, w którym najbardziej widoczne było wzajemne oddziaływanie i wymiana kulturowa, był sasko-polski dwór czasów Augusta II i Augusta III. Należy pamiętać, że był on rozumiany bardzo szeroko: jako instytucja centralna, ośrodek władzy, siedziba króla i jego kancelarii, a także rezydencja monarsza oraz centrum kulturalne. Był to dwór mobilny, funkcjonujący w obrębie dwóch stolic: Warszawy i Drezna, ale też podróżujący po terenie elektoratu saskiego pomiędzy swoimi dziedzicznymi rezydencjami. Królowie August II Mocny i jego syn August III najdłużej przebywali w Dreźnie, ale dość często pojawiali się w Moritzburgu, na targach w Lipsku, w Gross Sedlitz, Pilnitz, a także w Wermsdorfie i Hubertusburgu. Wybudowany przez Augusta II dla swojego syna, a następnie przebudowany za czasów Augusta III w stylu rokoka pałac myśliwski w Hubertusburgu z zespołem pawilonów zyskał monumentalny charakter i niewiele budowli w Europie mogło się z nim równać. Jesienią dwór przenosił swoją siedzibę do Hubertusburga z uwagi na polowania, które, poza główną pasją Augusta III, czyli operą włoską, należały do ulubionych rozrywek władcy. Na zimę dwór natomiast powracał do Drezna, a wyjazd do Rzeczypospolitej zwykle był planowany na wiosnę lub jesień, chociaż często nie dochodził do skutku. Wyłączając krótkie wyjazdy do przygranicznej Wschowy, w celu podpisania ekspedycji sejmowej, królowie z orszakiem dworskim zjeżdżali do Warszawy w związku z obradami sejmu.  W czasie pobytu w Warszawie dwór zatrzymywał się w zamku, a od 1724 roku w Pałacu Saskim, czyli w dawnym pałacu podskarbiego wielkiego koronnego Jana Morsztyna, do którego dobudowano skrzydła boczne oraz w miejscu dawnego przypałacowego ogrodu założono nowy, francuski.

dr Monika Wyszomirska

cały artykuł do pobrania w pdf
eseje_10_Wyszomirska_Drezno_goto_03_27